Migrena to jedno z najczęściej występujących zaburzeń neurologicznych, które ma ogromny wpływ na jakość życia pacjentów. Charakteryzuje się nawracającymi bólami głowy o różnym nasileniu, którym często towarzyszą objawy takie jak nudności, wymioty, światłowstręt czy nadwrażliwość na dźwięki. Właściwe rozpoznanie i leczenie migreny są istotne, aby poprawić komfort życia pacjentów i zmniejszyć jej wpływ na codzienne funkcjonowanie

Migrena – co to jest?

Migrena to przewlekła choroba, która najczęściej dotyka osoby w wieku produkcyjnym. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności na świecie. Wyróżnia się dwa główne typy migreny:

1. Migrena bez aury – najbardziej powszechna postać, której objawy obejmują bóle głowy trwające od 4 do 72 godzin, o jednostronnym umiejscowieniu, pulsującym charakterze i nasileniu podczas aktywności fizycznej. Wraz z bólem pojawiają się nudności, wymioty, światłowstręt i nadwrażliwość na hałas.
2. Migrena z aurą – poprzedzona objawami neurologicznymi, takimi jak zaburzenia wzroku (błyski świetlne, mroczki), czucia (drętwienie, mrowienie) czy zaburzenia mowy. Aura pojawia się zwykle na krótko przed wystąpieniem bólu głowy i trwa od kilku minut do godziny.

Rozpoznawanie migreny

Diagnozowanie migreny opiera się przede wszystkim na szczegółowym wywiadzie lekarskim i kryteriach opracowanych przez Międzynarodowe Towarzystwo Bólów Głowy (International Headache Society, IHS). Klasyfikacja ICHD-3 definiuje migrenę jako powtarzające się epizody bólu głowy spełniające określone kryteria diagnostyczne.

Ważne jest również wykluczenie innych przyczyn bólu głowy, takich jak:

– napięciowe bóle głowy,

– klasterowe bóle głowy,

– bóle głowy wtórne związane z innymi schorzeniami, np. nadciśnieniem tętniczym lub guzami mózgu.

Badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografia komputerowa (CT), są zazwyczaj zlecane tylko w przypadku podejrzenia innej, potencjalnie groźnej przyczyny bólu głowy.

Leczenie migreny

Leczenie migreny obejmuje zarówno strategie doraźne, przerywające napad bólu, jak i profilaktyczne, mające na celu zmniejszenie częstotliwości i nasilenia napadów. Wybór metody leczenia zależy od nasilenia choroby, jej wpływu na codzienne życie pacjenta oraz indywidualnych przeciwwskazań.

Leczenie doraźne

1. Leki przeciwbólowe:

– niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, naproksen czy ketoprofen, są skuteczne w łagodzeniu napadów migreny o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu,

– paracetamol w dużych dawkach może być alternatywą dla pacjentów z przeciwwskazaniami do stosowania NLPZ.

2. Tryptany:

– są to leki pierwszego wyboru w przypadku migren o umiarkowanym i silnym nasileniu. Działają na receptory serotoninowe, zmniejszając rozszerzenie naczyń krwionośnych i blokując przewodzenie impulsów bólowych. Przykłady tryptanów to sumatryptan, zolmitryptan, naratryptan czy rizatryptan.

3. Leki przeciwwymiotne:

– przydatne w przypadku nasilonych nudności i wymiotów. Najczęściej stosuje się metoklopramid lub domperydon.

4. Leki złożone:

– Preparaty łączące różne substancje czynne, takie jak paracetamol, kwas acetylosalicylowy i kofeina, mogą być skuteczne w łagodniejszych napadach migreny.

Leczenie profilaktyczne

Leczenie profilaktyczne jest zalecane u pacjentów z częstymi napadami migreny, które znacznie obniżają jakość życia. Celem jest zmniejszenie liczby napadów oraz ich intensywności. Do leków profilaktycznych należą:

1. Beta-blokery:

– takie jak propranolol czy metoprolol, które wykazują skuteczność w zmniejszaniu częstości napadów migreny.

2. Leki przeciwpadaczkowe:

– topiramat i kwas walproinowy są szczególnie skuteczne w przypadku migren przewlekłych.

3. Antagoniści kanałów wapniowych:

– flunaryzyna jest lekiem skutecznym w zmniejszaniu częstotliwości napadów.

4. Leki przeciwdepresyjne:

– amitryptylina, należąca do trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, jest stosowana u pacjentów z towarzyszącymi zaburzeniami snu lub depresją.

5. Nowoczesne terapie biologiczne:

– przeciwciała monoklonalne przeciwko CGRP (erenumab, fremanezumab, galkanezumab) to przełom w leczeniu migreny przewlekłej. Leki te blokują aktywność peptydu zależnego od genu kalcytoniny (CGRP), który odgrywa ważną rolę w patogenezie migreny.

Rola stylu życia w leczeniu migreny

Oprócz farmakoterapii, niezwykle ważne jest wprowadzenie zmian w stylu życia, które mogą zmniejszyć częstotliwość i nasilenie napadów migreny:

– regularny sen: brak snu lub jego nadmiar mogą prowokować napady migreny.

– zbilansowana dieta: unikanie pokarmów wywołujących migrenę, takich jak czekolada, alkohol (szczególnie czerwone wino), przetworzone mięso czy produkty zawierające glutaminian sodu.

– regularna aktywność fizyczna: umiarkowane ćwiczenia pomagają redukować stres i poprawiają ogólne samopoczucie.

– techniki relaksacyjne: joga, medytacja czy terapia poznawczo-behawioralna mogą być skuteczne w zmniejszaniu stresu, który jest jednym z głównych czynników wyzwalających migrenę.

Nowoczesne podejścia w leczeniu migreny

Rozwój terapii biologicznych, takich jak przeciwciała monoklonalne, oraz coraz lepsze zrozumienie mechanizmów patofizjologicznych migreny otwierają nowe możliwości leczenia tej choroby. Terapie te są szczególnie pomocne u pacjentów z migreną przewlekłą, u których standardowe metody leczenia okazały się nieskuteczne.

Podsumowanie

Migrena to poważna choroba neurologiczna, która wymaga indywidualnego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego. Wczesne rozpoznanie, odpowiednie leczenie doraźne oraz skuteczna profilaktyka mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Równocześnie zmiana stylu życia i eliminacja czynników wyzwalających migrenę są bardzo ważne dla osiągnięcia trwałej poprawy. Dzięki postępowi w medycynie, szczególnie w zakresie terapii biologicznych, rokowania dla pacjentów z migreną stają się coraz bardziej obiecujące.

Bibliografia:

• https://bolczasopismo.pl/article/544389/pl